دیابت علیه بهره‌وری 

دیابت نوع دو که در بزرگسالی بروز می‌کند و ارتباط نزدیکی با سبک زندگی، کم‌تحرکی و تغذیه نامناسب دارد، اما با توجه به این‌که بخش عمده ساعات زندگی بزرگسالان در محیط کار می‌گذرد، این محیط می‌تواند در شکل‌گیری یا تشدید دیابت نوع دو نقش مهمی داشته باشد. رشد شهرنشینی، زندگی ماشینی، افزایش پشت میزنشینی و تغییر الگو‌های تغذیه از دلایل اصلی این روند افزایشی در سراسر دنیاست که امروزه سن ابتلا به دیابت پایین‌تر آمده و حتی در میان نوجوانان نیز مشاهده می‌شود. نشستن‌های طولانی‌مدت پای کامپیوتر و تلفن همراه، تغذیه پرکالری و کم‌فیبر و کمبود فعالیت بدنی از مهم‌ترین دلایل این بیماری هستند. در محل کار نیز معمولا همین شرایط حاکم است. کارمندان ساعات زیادی را پشت میز می‌گذرانند، وعده‌های غذایی‌شان نامنظم است، استرس شغلی بالایی دارند و اغلب فرصت فعالیت بدنی منظم در اختیارشان نیست. 

‌بر‌اساس تازه‌ترین آمارها، از هر ۱۰ نفر، ۷ نفر و به‌طور کلی حدود ۷۰ درصد مبتلایان به دیابت در سنین کار و بهره‌وری قرار دارند. یعنی عمده وقت خود را در محیط‌های کاری سپری می‌کنند؛ بنابراین محیط کار به شکل اثرگذاری می‌تواند حامی سلامت بیماران باشد. البته برعکس آن نیز صدق می‌کند و محیط کار می‌تواند مانعی جدی در مسیر کنترل بیماری باشد. تجربه نشان داده برخی افراد حتی مجبور می‌شوند بیماری خود را در محیط کار پنهان کنند. زیرا نگران از دست دادن شغل خود هستند.

این در حالی است که مدیران محل کار باید فضایی امن و حمایتگر برای آنان فراهم کند. کارکنان مبتلا به دیابت باید امکان چک کردن قند خون، تزریق انسولین و رعایت رژیم غذایی خود را در محیط کار داشته باشند بدون این‌که استرس اضافی یا مورد قضاوت قرار گیرند. اما محیط‌های شغلی در کشور ما تا چه اندازه حامی کارمندان مبتلا به دیابت هستند؟ یک دهه پیش، شورای‌عالی سلامت کشور تصویب کرد که کارمندان باید بخشی از زمان کاری خود را به فعالیت بدنی در محیط شغلی اختصاص دهند؛ مصوبه‌ای که در بسیاری از ادارات و بخش‌های خصوصی جدی گرفته نمی‌شود. 

توجه به محیط‌های کاری، فراهم کردن شرایط حمایتگر، اصلاح سبک زندگی شهری و فعالیت بدنی مستمر، پایه اصلی مقابله با موج رو به گسترش دیابت در جامعه‌اند. لازم است کارفرمایان اجازه و امکانات لازم برای کنترل قند خون، تزریق انسولین و تغذیه مناسب در محل کار فراهم کرده و از ایجاد استرس غیرضروری برای کارکنان خودداری کنند. بدیهی است برای تغییر مسیر کنترل و درمان با کیفیت دیابت باید هم افراد و هم محیط‌های اجتماعی در خدمت سلامت باشند.